GS Trần Đức Thảo sinh ngày 26/9/1917 tại xã Song Tháp (Từ Sơn, Bắc Ninh). Là một trong những người thuộc thế hệ trí thức Tây học xuất sắc đầu thế kỉ XX, GSTrần Đức Thảo có sự hội tụ và tích hợp đa văn hóa - giữa truyền thống ứng xử của dân tộc Việt Nam và khả năng suy xét sắc sảo của tư duy phân tích phương Tây.
GS Thảo cũng là một trong những thế hệ trí thức đầu tiên của Việt Nam sang học tập và nghiên cứu tại trường Ecole Normale Supérieure (hay còn gọi là Trường Cao đẳng Sư phạm) – Cộng hòa Pháp – vốn là trường đào tạo ra những ‘bộ óc” khổng lồ về tư tưởng và khoa học hàng đầu cho thế giới và xuất sắc tốt nghiệp với thứ hạng đứng đầu ban Triết học trường Ecole.
Là người nghiên cứu rất kĩ tư tưởng của Hegel, GS Trần Đức Thảo đã tìm thấy trong tư tưởng của triết gia này hạt nhân duy lí của phép biện chứng tinh thần.
Từ đó, ông nghiên cứu sâu chủ nghĩa Marx, kết hợp với phương pháp Hiện tượng học của Husserl nhằm khai phóng lí thuyết giải phóng con người khỏi đời sống thuộc địa.
GS Trần Đức Thảo nhận thức rất rõ chỉ có lí luận Duy vật biện chứng chủ nghĩa Marx mới giúp dân tộc mình thoát khỏi ách xiềng xích nô lệ thuộc địa. Tác phẩm Vấn đề Đông Dương (1947) của ông được xem như là “tiếng nói” công khai bảo vệ quyền lợi các dân tộc thuộc địa Đông Dương trước nhà cầm quyền Pháp.
Rời Pháp sau cuộc tranh luận với Jean Paul Sartre – chủ thuyết của phái hiện sinh Pháp, GS Trần Đức Thảo trở về Việt Nam. Ở Việt Nam, ông xem việc thúc đẩy nghiên cứu và giảng dạy các ngành khoa học cơ bản trong các trường đại học là nhiệm vụ hàng đầu của hoạt động giáo dục.
Ban Văn – Sử - Địa (tiền thân của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) và Đại học Sư phạm Văn khoa (tiền thân của Đại học Sư phạm Hà Nội) đã ra đời cùng với những nỗ lực và tình yêu khoa học của GS Trần Đức Thảo.
Ông là một trong những người đầu tiên đặt nền móng cho việc đào tạo và phát triển các ngành Triết học, Sử học, Ngữ văn, Tâm lí học... ở ngôi trường hàng đầu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
 |
| Hội thảo quốc tế “Tư tưởng Triết học và Giáo dục của Trần Đức Thảo” tổ chức ngày 7/5 tại Trường ĐHSP Hà Nội. Ảnh: NN |
PGS.TS.Đỗ Việt Hùng – Phó Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội cho biết, hội thảo đã nhận được 76 báo cáo khoa học của các học giả trong và ngoài nước. Các báo cáo rất đa dạng về nội dung khoa học, cho thấy tầm ảnh hưởng của GS Trần Đức Thảo rất rộng, bao quát nhiều chuyên ngành, nhiều khía cạnh của một chuyên ngành. Trong đó, sơ lược nội dung chính của những báo cáo đã nêu bật được con người và sự nghiệp của GS. Trần Đức Thảo; tư tưởng Triết học và các lĩnh vực khoa học khác trong tư tưởng của GS. Trần Đức Thảo.
Hiếu Nguyễn
Theo: http://www.gdtd.vn