5. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng XHCN tháng Mười Nga

Từ sự phân tích diễn biến của cách mạng tháng Mười, chúng ta có thể rút ra một số đặc điểm về chiến lược, sách lược của Lênin và Đảng Bônsêvích trong quá trình lãnh đạo cách mạng tháng Mười Nga.

Thứ nhất, trong đường lối chiến lược, sách lược, Đảng Bônsêvích đã đảm bảo thực hiện quyền lãnh đạo tuyệt đối của giai cấp vô sản và chính đảng của nó. Vai trò bá quyền lãnh đạo của giai cấp vô sản trong cách mạng tháng Mười Nga không những bảo đảm thắng lợi của cách mạng dân chủ tư sản mà còn cho phép chuyển biến ngay sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Thứ hai, trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Bônsêvích rất coi trọng chính sách cô lập các đảng thoả hiệp. Trong cách mạng dân chủ tư sản, khi chỉ rõ kẻ thù chủ yếu cần lật đổ là chế độ quân chủ Xa hoàng, Đảng đã kiên trì vạch trần chính sách thoả hiệp của Đảng dân chủ lập hiến của giai cấp tư sản (Đảng K.D) và cô lập nó. Trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, đối tượng của cách mạng cần đánh đổ giai cấp tư sản và chính phủ lâm thời, cơ sở xã hội nguy hiểm nhất của chúng cần cô lập là Đảng tiểu tư sản Mensêvích và Xã hội - cách mạng.

Thứ ba, trong khi xây dựng đạo quân chính trị cho cách mạng và thúc đẩy cách mạng đi lên, Đảng Bônsêvích Nga đã sử dụng khẩu hiệu: “Tất cả chính quyền về tay Xô viết” làm đòn bẩy động lực cho sự phát triển của cách mạng, cũng qua đó mà cô lập các đảng thoả hiệp. Tuỳ tình hình cụ thể, khẩu hiệu này đã được vận dụng sáng tạo, mềm dẻo, khi đưa ra, khi gác lại, có tác dụng nâng cao giác ngộ quần chúng, tập hợp quần chúng, đưa quần chúng trực tiếp vào ngưỡng cửa của cách mạng.

Thứ tư, trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng từ tháng 4 đến tháng 10, Đảng Bônsêvích đã dựa vào cao trào đấu tranh tự phát của quần chúng, đem lại cho cao trào một hình thức và một sự lãnh đạo phù hợp với những khẩu hiệu cách mạng của Đảng, làm cho quần chúng bằng kinh nghiệm của bản thân, kinh nghiệm xương máu của mình, dần dần thấy rằng những khẩu hiệu đó là đúng, từ tự phát đi dần đến tự giác, đoàn kết xung quanh các khẩu hiệu đó, từ đó hình thành dần từng bước đạo quân chính trị to lớn của Đảng, bảo đảm cho thắng lợi cuối cùng.

Thứ năm, trong khi xây dựng phương thức đấu tranh cách mạng, Đảng đã biết khéo léo kết hợp chặt chẽ hình thức đấu tranh hoà bình và không hoà bình, đấu tranh hợp pháp, công khai và bất hợp pháp, bí mật. Nhìn chung trong suốt thời kỳ cách mạng, Đảng Bônsêvích đã tranh thủ mọi điều kiện thuận lợi để đảm bảo cho sự phát triển hoà bình cho cách mạng. Tuy nhiên, do sự phản bội của các Đảng thoả hiệp, thắng lợi cuối cùng của cách mạng phải theo con đường bạo lực cách mạng. Song do sự chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng nên thắng lợi của cách mạng tháng Mười đã giành được một cách hết sức nhanh gọn và ít tổn thất.

Về ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười, Lênin chỉ ra trên cả hai phương diện: Một mặt là ảnh hưởng đến phong trào cách mạng trong các nước khác và mặt khác là sự lặp lại tất yếu những đặc điểm chủ yếu của cách mạng Nga trên phạm vi quốc tế.

Cách mạng tháng Mười Nga đã đập tan ách áp bức bóc lột của chủ nghĩa tư bản và chế độ phong kiến tồn tại lâu đời ở nước Nga. Lần đầu tiên trong lịch sử thế giới một đất nước rộng lớn chiếm 1/6 diện tích thế giới - cách mạng đã đưa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Do đó, cách mạng tháng Mười đã đánh đổ chủ nghĩa tư bản ở một khâu quan trọng của nó là đế quốc Nga, làm cho chủ nghĩa tư bản không còn là hệ thống duy nhất trên thế giới nữa.

Cách mạng tháng Mười cũng đã thức tỉnh, cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới phát triển. Cách mạng tháng Mười mở đầu sự thực hiện trong thực tiễn mối quan hệ gắn bó hữu cơ giữa cách mạng vô sản chính quốc và cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung là chủ nghĩa tư bản thế giới.

Cách mạng tháng Mười thành công đánh dấu sự thắng lợi của chủ nghĩa Mác - Lênin đối với các trào lưu tư tưởng cơ hội, xét lại trong phong trào công nhân quốc tế, mở đường cho chủ nghĩa Mác - Lênin thâm nhập vào các nước và các dân tộc khác nhau trên thế giới.

Ngoài ra, cách mạng tháng Mười đã cung cấp cho phong trào cách mạng thế giới nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Các đảng vô sản thế giới đã vận dụng sáng tạo bài học cách mạng tháng Mười, đưa cách mạng đến thành công.

Về nguyên nhân thắng lợi của cách mạng tháng Mười, trước hết là do các nhân tố chủ quan, bên trong và bên ngoài như đã nêu ở phần đầu, ngoài ra phải thấy rằng cách mạng tháng Mười có hoàn cảnh quốc tế thuận lợi. Các nước đế quốc đang bận chiến tranh không có điều kiện can thiệp vào nước Nga, trong khi đó phong trào cách mạng thế giới cũng đang phát triển sôi nổi, ngăn chặn bàn tay can thiệp của bọn đế quốc và cổ vũ, ủng hộ cách mạng vô sản Nga. Đó là điều kiện quốc tế rất thuận lợi cho cách mạng Nga.

Mặt khác giai cấp vô sản Nga có kẻ thù là giai cấp tư sản Nga tương đối yếu về mặt kinh tế, chính trị, quân sự.